Դատական համակարգի մասին

Տեղադրված է at 09:01
985 0

<<Արդարություն>> կուսակցության համանախագահ Արթուր Բալոյանի կարծիքը դատական համակարգի վերաբերյալ: 

«Կա երկու տեսակի արդարություն. դուք ունեք փաստաբան, որը լավ գիտե օրենքը, և փաստաբան, որը լավ գիտե դատավորին»:

Ճշմարտությունն ու արդարությունը վեր են ամեն բանից, քանզի միայն նրանցից է կախված ազգի մեծությունը։

 

Կարևորելով դատական համակարգի դերն ու նշանակությունը հզոր պետության կառուցման ու կայացման գործում՝ ցանկանում եմ արձանագրել այսօր առկա վիճակի իմ գնահատականը և ներկայացնել առաջարկություններ համակարգի զարգացմանն ու կայացմանն ուղղված:

  1. Գործող դատական համակարգը չի ապահովում արդարադատություն, անկախ դատավորների անձերից,
  2. Գործող դատական համակարգը չի ապահովում դատարանների անկախությունը, վճիռները մեծամասամբ կախված են տվյալ պահին գործող գործադիր մարմնի կամքից կամ ֆինանսական հնարավորություններ և այլ ազդեցություններ ունեցող անձանց ցանկություններից,
  3. Դատավորների ընտրության կամ նշանակման, նրանց գործունեության հետագա գնահատման համակարգը չի ապահովում Արդարություն, անկողմնակալություն, հավասար հնարավորություններ,
  4. Դատական գործընթացների ժամանակային հասանելիությունը և տևողությունը չի ապահովում ժամանակին և ազդեցիկ արդարադատություն:

Այս ամենից էլ բխում է անվստահությունը ամբողջ դատական համակարգի նկատմամբ:

Դատական համակարգը հիմքից սխալ է կառուցված և առաջարկվող փոփոխությունները (որքան էլ դրական թվան), ապահովելու են միայն առկա թերությունների ժամանակավոր ծածկման՝ կոսմետիկ լուծումներ, չապահովելով այնպիսի դատական համակարգ, որը կլինի անկախ, անկողմնակալ, արդարադատ և հասարակության վստահությունը վայելող:

Համակարգային փոփոխություններ հնարավոր է իրականացնել առաջին հերթին Սահմանադրական փոփոխությունների միջոցով:

Սակայն կան նաև կետեր, որոնք հնարավոր է իրականացնել այլ օրենսդրական փոփոխությունների շրջանակներում:

Եվ այսպես առաջարկում եմ՝

  1. Անցում կատարել երկաստիճան դատական համակարգի՝ դատարան և վճռաբեկ:

Հիմնավորում՝ երկաստիճան համակարգի դեպքում, երբ դատարանի վճիռը հնարավոր կլինի բողոքարկել միայն հստակ հիմքերի առկայության դեպքում, կմեծանա վստահությունը, կարագանան գործընթացները, կբարձրանա արդյունավետությունը:

  1. Ներդնել երդվյալ ատենակալների համակարգ՝ ընտրված մասնագետներից: Կազմում ընդգրկվեն դատավորներ, փաստաբաններ, դատախազներ, իրավագետներ՝ կախված գործի բարդությունից 3-9 հոգի: Երդվյալ ատենակալների ով լինելը գաղտնի լինի դատավարության մասնակիցների համար:

Հիմնավորում՝ միանձնյա որոշումների կայացումը պարունակում է սուբյեկտիվության ռիսկեր, ազդեցության հնարավորություններ, կոռուպցիոն ռիսկեր: Մասնագետներից կազմված երդվյալ ատենակալների կողմից կայացվող վճիռները կլինեն առավել արդար և օբյեկտիվ: Կազմի գաղտնիությունը կնվազեցնի կոռուպցիոն և անօրինական ազդեցության հնարավորությունները:

  1. Դատավոր նշանակել իրավապահ կամ փաստաբանական համակարգերում գործունեության առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ ունեցող անձանց՝ հետագայում հաշվի առնել որպես երդվյալ ատենակալ աշխատանքային փորձը:

Հիմնավորում՝ ի նկատի ունենալով դատավորների շատ բարձր պատասխանատվությունը՝ այդպիսի պաշտոնը վստահել անփորձ երիտասարդներին պարունակում է սխալների մեծ ռիսկ:

  1. Դատավորների ընտրության և հեռացման գործընթացը ամբողջությամբ անկախացնել օրենսդիր և գործադիր մարմիններից: Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամների և Սահմանադրական դատարանի դատավորների ընտրությունն իրականացնել համապետական ընտրությունների միջոցով:

Հիմնավորում՝ Դատական համակարգը, հանդիսանալով իշխանության առանձին ու կարևոր ճյուղ, չպետք է ձևավորվի մյուս ճյուղերի կողմից: Բարձրագույն մարմինների ընտրությունը համապետական քվեարկության միջոցով կապահովի անկախություն, որոնք էլ իրենց հերթին կնշանակեն, կհեռացնեն մյուս դատավորներին:

  1. Հստակեցնել դատական գործընթացների ժամկետները՝ բոլոր փուլերում: Ժամկետների երկարաձգում թույլատրել միայն համապատասխան հիմնավորումների առկայության դեպքում ԲԴԽ հատուկ որոշմամբ:

Հիմնավորում՝ ամիսներ, երբեմն տարիներ, ձգձգվող դատավարությունները (հիմնականում արհեստական) խաթարում են արդարադատության հասնելու խելամիտ հնարավորությունները:

Սրանք միայն փոքր մասն են այն փոփոխությունների, որոնք անհրաժեշտ են իրականացնել անկախ, արդար դատական համակարգ ունենալու համար:

Հնարավոր չէ ունենալ հզոր, զարգացած, ժամանակակից պետություն առանց արդար դատական համակարգի:

Ձեզ կարող է հետաքրքրել նաև

Դեպի «Չորրորդ Հանրապետություն»

Տեղադրվել է - Հունվար 11, 2021 0
Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյան Բովանդակային պետության կառուցման անխուսափելիության մասին Հայոց պետականությունը վերականգնելու հնարավորությունը վերջին մի քանի հարյուրամյակների ընթացքում եղել…

Քաոսից դուրս գալու լուծման բանալին

Տեղադրվել է - Մարտ 7, 2021 0
Իշխանությունն ամեն ինչ անում է, որպեսզի նոր քաղաքական ուժ չձևավորվի, որ ունակ և ընդունակ կլինի երկրում հաստատել օրենքի դիկտատուրա, ապահովել…

Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանի ելույթը ութերորդ գումարման Ազգային ժողովի առաջին նիստում

Տեղադրվել է - Օգոստոս 2, 2021 0
Վեհափա՛ռ Տեր, Հարգելի՛ նախագահող, Հարգելի՛ պատգամավորներ, Շնորհավորում եմ ութերորդ գումարման Ազգային ժողովի առաջին նիստի առիթով: Շնորհավորում եմ խորհրդարան անցած քաղաքական…

ԻՄ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

Տեղադրվել է - Մարտ 18, 2021 0
Սկսում եմ հոդվածների շարք, որի նպատակն է վերլուծել առկա իրավիճակը և առաջարկել լուծումներ: ՀՀ Սահմանադրություն Հոդված 1 «ՀՀ֊ն ինքնիշխան, ժողովրդավարական,…

Leave a comment

Ձեր էլ. Փոստի հասցեն չի հրապարակվի: Պահանջվող դաշտերը նշված են *

*

code